طیف اوتیسم یا طیف درخودماندگی چیست؟
اوتیسم، اختلالی طیفی عصبی-رشدی و شدیداً متغیر در هر فرد می‌باشد و ناشی از اختلال در رشد مغز است، که در دوران نوزادی بروز می‌کند، سپس یک دوره ثابت را بدون بهبودی طی می‌کند و علایم آن تا دوره بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند یا در بعضی بهبود و از بین می‌رود.
این اختلال غالباً به شکل مسکوت بروز می‌کند. افراد اوتیستیک ممکن است به‌شدت در بعضی از کارها ضعیف و ناتوان، در بعضی متوسط و در بعضی بسیار توانا باشند.
علائم شایع اختلال طیف اوتیسم
- ونگ‌ونگ کردن کم (babbling) یا نبود ونگ‌ونگ در نوزاد
- اشاره نکردن برای نشان دادن علاقه یا عدم علاقه در زمانی که چیزی به او نشان داده می‌شود
- مهارت‌های زبانی محدود به‌عنوان مثال داشتن دایره لغات کوچک‌تر
از همسالان یا مشکل در بیان خود با کلمات - کاهش علاقه به سایر کودکان یا مراقبین و احتمالاً علاقه بیشتر به اشیاء
- مشکل در درک احساسات دیگران یا مشکل در صحبت کردن در مورد احساسات خود
- به دیگران علاقه نشان می‌دهند، اما نمی‌دانند چگونه با آن‌ها بازی کند یا با آن‌ها ارتباط برقرار کند
- اجتناب از انجام بازی‌های وانمودی
(مانند: غذا دادن به عروسک با چنگال اسباب بازی یا وانمود به «پرواز» دادن یک هواپیمای اسباب بازی) - استفاده غیرمعمول یا محدود از اسباب بازی‌ها
- اجتناب از تماس و ارتباط چشمی
- متمایل به تنها بودن
- حساسیت بیشتر به بو، بافت، صدا، طعم یا ظاهر اشیا
- ناراحت شدن از تغییرات در اعمال روزمره و روتین، احتمالاً همراه با مشکل در سازگاری با تغییرات
- اجتناب از در بغل و در آغوش گرفته‌شدن، مگر زمانی که آن‌ها، خود، انجام این کار را بخواهند
- مشکل در بیان نیازها با استفاده از گفتار یا حرکات اشاره‌ای و غیرکلامی
- تکرار کلمات یا عبارات، یا استفاده از آن‌ها به جای زبان معمولی (مانند زبان خطی، پژواک‌گویی: در روان‌پزشکی به تکرار غیرارادی و پی‌در‌پی حرف‌های دیگران، پژواک‌گویی یا گفتار تقلیدی)
- تکرار اعمال و کارها به صورت تکراری و زیاد
- انجام حرکات، استفاده از عبارات، اعمال یا قرار دادن بدن خود در موقعیت‌های غیرعادی
- ظاهراً از دست‌‌دادن مهارت‌هایی که یک بار در شخص به‌دست آمده بودند
به عنوان مثال: توقف استفاده از زبانی خاص - آسیب به خود یا خودزنی
نکاتِ دسترسی‌پذیریِ طراحیِ محصولِ دیجیتالی برای کاربرانِ ناتوان و یا کم‌توانِ اوتیستیک
- از رنگ‌های جیغ با درخشندگی بالا در طراحی استفاده نکنید. از رنگ‌های کنتراست پایین استفاده کنید اما به رعایتِ نسبتِ کنتراستِ حداقلیِ ۴.۵:۱ برای متن‌های روی پس‌زمینه‌ها حساس باشید. (شاخص موفقیت ۱.۴.۳ – حداقل کنتراست)
- با زبانی ساده و هموار بدون استفاده از اصطلاحات فنی و یا تخصصی در محدوده‌ٔ دایرهٔ لغات یک دبستانی بنویسید. از شِکل‌زبان یا زیباشناسیِ سخن (بلاغت) در نوشتن پرهیز کنید.
(شاخص موفقیت ۳.۱.۵ – سطح دشواری متون)
(شاخص موفقیت ۳.۱.۳ – کلمات غیر‌مرسوم) - جملات را ساده، کوتاه، خلاصه‌شده و کاربردی بنوسید و در قالب فهرست نشانه‌‌دار (یا بٌولت‌دار) ارایه دهید. متون طولانی را قسمت‌بندی و برای هر قسمت، عنوان‌گذاریِ مناسب انجام دهید. (شاخص موفقیت ۲.۴.۱۰ – عناوین بخش‌ها)
- برچسب یا میکروکپی روی کلید‌های UI را توصیفی و همچنین ساده و مختصر بنویسید. (از یک UX Writer کمک بگیرید.) و سعی کنید برچسب کلید‌ها، مبهم و یا غیرقابل‌پیشبینی نباشد.
(شاخص موفقیت ۲.۴.۶ – هدینگ‌ها و برچسب‌ها) - صفحه‌بندی صفحات وب یا موبایل را ساده، منسجم، یکپارچه و بسیار شبیه به‌هم طراحی کنید تا پیدا کردن قسمت‌های مختلف در صفحات مختلف قابل‌پیش‌بینی و آسان باشد. از هرگونه پیچیدگی بصری و یا به‌هم‌ریختگی به‌منظور زیباسازی پرهیز کنید.
(شاخص موفقیت ۳.۲.۶ – راهنمای مداوم)
(شاخص موفقیت ۳.۲.۳ – ناوبری یکپارچه)
اینفوگرافیکِ آشنایی با طیف اوتیسم و طراحی محصول دیجیتال
{دانلود نسخهٔ پی‌دی‌اف قابل چاپ ↗}
