دسترسی‌پذیری: حق سالمندان، وظیفه ما
پنج‌شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ ساعت ۲۰:۰۰ تا ۲۱:۳۰
وبینار «روز جهانی آگاهی از دسترسی‌پذیری» توسط «کانال شیوه‌نامهٔ دسترسی‌پذیری محتوای وب ↗» برگزار می‌شود.
{برای خرید ویدیو‌های وبینار گَد ۱۴۰۳ کلیک کنید} ↗
به‌زودی بخش بزرگی از جامعه ایران سالمند می‌شوند؟ آماده‌اید؟
امروزه، دسترسی به اینترنت و فناوری‌های دیجیتال برای همه افراد، صرف نظر از سن و توانایی‌هایشان، ضروری است. با افزایش سن، چالش‌های جدیدی در مسیر استفاده از این فناوری‌ها برای افراد ایجاد می‌شود. سالمندان ممکن است با مشکلاتی مانند کاهش بینایی، شنوایی، اختلالات حافظه و توانایی‌های حرکتی مواجه شوند. این مشکلات جسمی ناشی از پیری، باعث می‌شود استفاده از ابزارها و خدمات دیجیتال برایشان دشوارتر شود.
با طراحی و تولید محصولات و خدمات دیجیتالیِ «دسترسی‌پذیر» می‌توان این موانع را برای سالمندان از بین برد و به آن‌ها کمک کرد تا زندگی راحت‌تر را با بهره‌جویی از فناوری‌های دیجیتال تجربه کنند. همهٔ کاربران، صرف نظر از سن و توانایی‌هایشان، شایستهٔ یک تجربهٔ دیجیتالی بی‌نقص و عالی در وبگردی روزانه هستند.
ایران در حال سالمند شدن: امروز برای فردایی دسترس‌پذیر برنامه‌ریزی کنیم.
هدف و تاریخ روز جهانی آگاهی از دسترسی‌پذیری چیست؟
هدف این روز این است که طراحان، برنامه‌نویسان و هر سازنده دیگری، تمرکز بیشتری روی مباحث دسترسی‌پذیری دیجیتال داشته باشد تا بتواند به میلیاردها نفری که دارای ناتوانی یا نقص جسمی محدود‌کننده‌ای هستند، محصولات دیجیتالی بهتری ارائه بدهد. این رویداد در سومین پنجشنبهٔ ماه مِی هر سال برگزار می‌شود که امسال ۱۴۰۳ مصادف می‌شود با ۱۶ مِی ۲۰۲۴ میلادی یا ۲۷ اردیبهشت.
دسترسی‌پذیری چیست؟
دسترس‌پذیرسازیِ محصولاتِ دیجیتالی به معنای ساخت محصولاتی است که برای همه انسان‌ها با هر نوع محدودیت جسمی یا انواع ناتوانی و کم‌توانی (نابینایی، ناشنویی، ناتوانی حرکتی و ذهنی) قابل استفاده باشد.
در واقع، یک محصول برای همهٔ انسان‌ها با هر میزان از توانایی که استفادهٔ راحتی داشته باشد و دسترسیِ آسان به بخش‌های مختلف محصول امکان‌پذیر باشد، یک محصول دسترس‌پذیر یا فراگیر (Inclusive) است. به عبارتی دیگر، محصولی که تمامی استاندارد‌های سطح مطابقت AA را رعایت کرده باشد و در آزمون دسترسی‌پذیری با کاربرانِ هدف، سنجیده و رفع مشکل شده باشد، یک محصول فراگیر است.
دلایل اخلاقی، مادی و قانونی زیادی وجود دارد که چرا یک محصول باید دسترس‌پذیر باشد اما به‌صورت ساده می‌توان گفت همه افراد در یک جامعه حق زیستن یکسانی دارند. به‌صورت‌کلی در جهان به دسترس‌پذیر بودن اپلیکیشن‌ها و وبسایتها کم‌توجهی می‌شود. در ایران عزیز ما این کم‌توجهی بیشتر است.
مشاهدهٔ بیانیه روز گد ۱۴۰۳ در [آپارات ↗] و [یوتوب ↗].
جدول برنامه وبینار روز جهانی آگاهی از دسترسی‌پذیری
- خوش آمدگویی، پخش تیزر معرفی رویداد گد – ۲۰:۰۰ تا ۲۰:۱۰
- ارائه اول: انتقال تجربه عملی برای طراحی محصولات و خدمات دسترس‌پذیر ویژهٔ سالمندان – ۲۰:۱۰ تا۲۰:۳۰
- پرسش و پاسخ دربارهٔ ارایهٔ اول – ۲۰:۳۰ تا ۲۰:۳۵
- ارائه دوم: ۸ درسِ دسترسی‌پذیری برای طراحی ویژهٔ سالمندان - ۲۰:۳۵ تا ۲۱:۰۵
- پرسش و پاسخ دربارهٔ ارایهٔ دوم – ۲۱:۰۵ تا ۲۱:۱۰
- پنل تخصصیِ «فرصت‌های اقتصادی در حوزهٔ دسترسی‌پذیری»
- ۲۱:۱۰ تا ۲۱:۳۰
شرح ارایهٔ اول: انتقال تجربه برای طراحی محصولات و خدمات دسترس‌پذیر برای سالمندان
ارایه‌دهنده: سوده محمدآبادی، طراح محصول و سرویس و حامی دسترسی‌پذیری سالمندان در ایران
در دو دههٔ اخیر، محصولات و خدمات دیجیتال به بخش ضروری زندگی ما تبدیل شده‌اند. ما از طریق تلفن‌های همراه هوشمند گرفته تا تلویزیون‌های نسل جدید، برای برقراری ارتباط و سرگرمی به فناوری وابسته هستیم و حتی از دیگر ابزارها مانند شبکه‌های اجتماعی، خدمات شهری، آموزشی، گردشگری و درمانی، اطلاعات مورد نیازمان دسترسی پیدا می‌کنیم، اما برای کاربران سالمند، این دنیای دیجیتال می‌تواند چالش‌برانگیز، دلهره‌آور و دسترس‌ناپذیر باشد.
عدم توجه به نیازهای سالمندان در طراحی محصولات و ارائه خدمات دیجیتال، مانعی برای استفادهٔ راحت و بی‌دردسر آن‌ها ایجاد می‌کند که می‌تواند تجربهٔ زندگی در دنیای در هم آمیخته با فناوری امروز را برای سالمندان دشوار و حتی ناامیدکننده کند.
در این ارایه ضمن بیان اهمیت دیزاینِ دسترس‌پذیر و چالش‌های رایج در طراحی محصولات و خدمات برای سالمندان، به انتقال تجربه‌ای ارزشمند از طراحی محصول و خدمات دیجیتالِ ویژهٔ سالمندان در یک استارتاپ ایرانی خواهیم پرداخت، تا تأکیدی بر اهمیتِ ادامهٔ تلاش برای دیزاین دنیای دیجیتالِ فراگیرتر {برای همه} به‌ویژه سالمندان جامعه داشته باشیم، چراکه جامعهٔ ایران در حال سالمندتر‌شدن است و با برنامه‌ریزی امروز، می‌توانیم فردایی بهتر برای سالمندان بسازیم.
شرح ارائهٔ دوم: ۸ درسِ دسترسی‌پذیری برای طراحی ویژهٔ سالمندان
ارایه‌دهنده: آرتا مکبری، طراح ارشد محصول و دیزاین‌آپس، ایران
مطالعه‌ای توسط Fidelity Investments نکات مهمی را برای طراحی وب‌سایت‌های کاربرپسند برای افراد مسن ارائه می‌کند. این تحقیق نشان می‌دهد، استفاده از زبان ساده، متن با اندازهٔ بزرگ‌تر، طراحی‌های ساده، لینک‌هایی با برچسب‌های واضح و قابل اجرا، ناوبری آسان و رعایت اصول دسترسی‌پذیری، تجربه کاربری سالمندان را به‌طور قابل توجهی بهبود می بخشد. این یافته ها نه‌تنها برای افراد مسن، بلکه برای همهٔ کاربران وبسایتها مفید است و می‌تواند به‌طور‌کلی کاربردپذیری را ارتقاء دهد.
شرح پنل تخصصیِ «فرصت‌های اقتصادی در حوزهٔ دسترسی‌پذیری»
افراد دارای ناتوانی مشتریان بالقوه هستند. اگر آن‌ها بتوانند به وب‌سایت شما دسترسی داشته باشند و اگر آنچه را که می‌فروشید، دوست داشته باشند؛ احتمالاً آن را خواهند خرید. اگر به وب‌سایت شما دسترس‌پذیر نباشد این پتانسیل از دست می‌رود و دیگر اهمیتی ندارد که آنچه می‌فروشید را دوست دارند یا خیر، زیرا آن‌ها به مراحل خرید، ابداً دسترسی ندارند!
پایگاه مشتریانی که از افراد ناتوان تشکیل شده است در جامعهٔ این افراد، تبلیغ لِسانی می‌شود و نه‌تنها بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود بلکه نرخ نگهداشت کاربر (Retention Rate) و یا شاخصِ خالصِ مُرَوّجانِ (Net Promoter Score) تجارت آنلاین شما افزایش پیدا می‌کند. دسترسی‌پذیرسازی به‌نفع اقتصاد تجارت آنلاین شماست.
پنلیست‌ها
سوده محمدآبادی، طراح محصول و سرویس و حامی دسترسی‌پذیری سالمندان در ایران
دکترای حرفه‌ای تحول دیجیتال از دانشگاه تهران
هم‌بنیانگذار استارتاپ عزیز (ارایه دهنده خدمات IT به سالمندان)
موسس و منتور دیزاین، کانون تفکر طراحی
بیش از ۱۵ سال سابقهٔ فعالیت در حوزه دیزاین، از جمله طراحی محصول و سرویس دیجیتال، تفکر طراحی در کسب‌وکار، در صنایع آموزش الکترونیکی، فناوری اطلاعات و تلکام و…
آرتا مکبری، طراح ارشد محصول و دیزاین‌آپس
دانش‌آموختهٔ رشتهٔ نرم‌افزار هستم و درحال‌حاضر ۱۲ سال سابقهٔ طراحی محصول با نگرش BTB و BTC در حوزهٔ فین‌تِک، صندوق‌های سرمایه‌گزاری، نرم‌افزارهای بانکی و امنیت سیستم (EDR, XDR) دارم. تخصص جنبی من علاوه بر طراحی محصول، رهبری تیم‌های دیزاین در پوزیشن DesignOps با ارزش‌های Agile و Scrum بوده است. در سال ۱۴۰۰، وب‌سایت شیوه‌نامهٔ فارسی دسترسی‌پذیری محتوای وب (pwcag.ir) را برای حمایت از دسترسی‌پذیری در ایران ساخت و از همان سال برگزار‌کنندهٔ روز گد و اشاعه‌کنندهٔ تفکر دسترسی‌پذیری در ایران بوده است.
حسین شرفی، طراح ارشد محصول و کارشناس دسترسی‌پذیری
من یک طراح محصول هستم. یعنی برام مهمه که محصول چگونه کار می‌کند! بخاطر علاقه‌م به توسعه نرم‌افزار، در دانشگاه همین رشته رو خوندم. از سال ۸۱ کارم رو در حوزه طراحی و توسعه وب آغاز کردم. تا سال ۱۳۹۱ طراح محصول پرشین‌بلاگ بودم و از سال ۹۲ وارد حوزه مدیریت محصولات سازمانی و بانکی شدم و در حال حاضر بیشترین دغدغه‌ام ساده‌سازی محصولاتی است که ذاتا پیچیده هستند.
درباره کانال «شیوه‌نامهٔ فارسی دسترسی‌پذیری»
این کانال و وب‌سایت فعالیت علمی و فرهنگی خود را در رشتهٔ دسترسی‌پذیری به امید ارتقای سطح کیفی محصولات دیجیتال ایران، ادامه خواهد داد و در چهار بُعد عملی، انجام وظیفهٔ انسانی خواهد کرد:
۱. به‌روز‌سانیِ مداومِ شیوه‌نامه دسترسی‌پذیری محتوای وب، pwcag.ir
۲. برگزاری ایونت روز GAAD، روز جهانی آگاهی‌رسانی دسترسی‌پذیری
۳. برگزاری رویداد روز افراد دارای ناتوانی
۴. تولید محتوای آموزشی در رشتهٔ دسترسی‌پذیری
هزینه دریافتی در راستای حمایت از توسعهٔ محتوایی و نگهداشت وب‌سایت pwcag.ir و شیوه‌نامۀ فارسی دسترسی‌پذیری محتوای وب هست.
راه‌های ارتباطی با کانال «شیوه‌نامهٔ فارسی دسترسی‌پذیری»
- وب‌سایت شیوه‌نامۀ فارسی دسترسی‌پذیری محتوای وب: https://pwcag.ir
- کانال یویتوب: @pwcag ↗
- اینستاگرام: persian.wcag@ ↗
- کانال تلگرام شیوه‌نامه: pwcag@ ↗